Hoe kun je genieten van je schermtijd zonder dat het je hele dag overneemt?

In onze huidige digitale maatschappij is het bijna onmogelijk geworden om schermen volledig te vermijden. Smartphones, tablets en computers maken deel uit van ons dagelijks leven, maar wanneer wordt het te veel? Als je merkt dat je schermtijd je dag begint te overheersen, dan is het wellicht tijd om enkele effectieve strategieën toe te passen. Zo behoud je controle en geniet je toch van je online activiteiten, of je nu fan bent van social media of een spelletje.

Bewustwording van je schermgebruik

De eerste stap om controle te krijgen over je schermtijd is bewustwording. Gebruik diverse apps en tools om inzicht te krijgen in hoeveel tijd je spendeert op je mobiele telefoon of laptop. Mogelijk zul je verrast worden door de resultaten, aangezien veel mensen sterk onderschatten hoeveel tijd ze dagelijks doorbrengen met hun apparaten. Dit kan bijvoorbeeld een telefoonverslaving aan het licht brengen. Wanneer je je realiseert dat je verslaafd bent, kan je werken aan het overwinnen ervan. 

Zodra je precies weet hoeveel tijd je besteedt, kun je specifieke doelen stellen om je gebruik te verminderen. Maak desnoods een weekplanning om te zien of je vooruitgang boekt of niet. Het gaat om het creëren van verantwoordelijk gedrag. Stel je bent iemand die weleens een gokje waagt bij een online casino zonder CRUKS of graag andere games speelt. Dit is leuk om te doen en vaak iets waar je aandacht helemaal door opgenomen kan worden, en dus ook je tijd. Het is dan niet onverstandig om hier een begrenzer voor in te stellen als je moeite hebt met in de gaten houden hoelang je al bezig bent. In sommige gevallen geven is zoiets al aanwezig, zoals het ‘Why not take a break?’ scherm van de Nintendo Wii. In andere gevallen kun je dit zelf opzetten door een webextensie of app te installeren die je hiermee helpt. Je kunt dan kiezen voor alleen een waarschuwing na een bepaalde tijd of dat je toegang tot het apparaat of platform van jouw keuze een tijdje helemaal afgesloten wordt. Bij veel smartphone kun je bijvoorbeeld timers zetten voor specifieke apps voor hoelang je ze per dag kunt gebruiken. 

Stel duidelijke grenzen

Grenzen stellen aan je schermtijd is essentieel om ervoor te zorgen dat het niet je dag overneemt. Begin met het vaststellen van specifieke tijden gedurende de dag waarop schermgebruik is toegestaan. Bijvoorbeeld geen schermgebruik tijdens maaltijden, het uur voordat je naar bed gaat, enzovoort. Communiceer dit ook duidelijk naar familie of eventueel je partner zodat zij je kunnen steunen en helpen.

Bovendien kan het helpen om fysieke grenzen in te stellen. Leg je telefoon of tablet op een vaste plek buiten handbereik. Zo voorkom je impulsief en onnodig schermgebruik. Overweeg ook het uitzetten van notificaties om nog minder afgeleid te worden.

Vind gezondere alternatieven

Je mobiele apparaat kan ontzettend dominant worden als je niet weet wat je met je vrije tijd moet doen. Probeer eens andere activiteiten die je voldoening geven. Denk hierbij aan lezen, een stukje wandelen na het eten, of naar de sportschool gaan. Ook creatieve hobby’s kunnen helpen, zoals tekenen, schilderen, of muziek maken. Deze gezondere alternatieven helpen het verlangen naar je scherm te onderdrukken en je leven meer diepgang te geven.

Kies bewuste rust momenten

Je denkt misschien dat scrollen door je Facebook of Instagram feed rustgevend werkt, maar dat is niet zo. Integendeel zelfs, je brein is zo gewend geraakt aan automatisch je telefoon pakken en scrollen dat het averechts werkt. Het is niet meer een rustmoment, maar een onderdeel van een routine.

Kies in plaats daarvan voor bewuste rust. Zet een kop koffie voor jezelf, ga relaxed op de bank zitten, en kijk een aflevering van je favoriete serie, of kies voor een YouTube video waar je werkelijk wat aan hebt. Dit zorgt ervoor dat je lichaam meer bewust wordt van de rust die je neemt.

Vermijd schermtijd vlak voor het slapen gaan

Schermgebruik vlak voor het slapen gaan kan ernstige gevolgen hebben voor je nachtrust. Het blauwe licht van schermen remt de productie van melatonine, het hormoon dat je slaapritme regelt. Probeer minstens een uur voor het slapengaan alle schermen uit te zetten en kies voor een ontspannende activiteit. Een boek lezen, mediteren, of een rustige wandeling kan je lichaam beter klaarmaken voor een goede nachtrust.

Plan pauzes en offline momenten in

Geef jezelf regelmatig pauzes waarin je bewust offline bent. Dit helpt om je brein rust te geven en stress te verminderen. Constante stimulatie van schermen, video’s en geluiden kan je brein overbelasten. Zet bijvoorbeeld elk uur een timer die aangeeft dat het tijd is om op te staan en even weg te stappen van het scherm.

Gebruik deze pauzes om even te rekken, water te drinken, of naar buiten te gaan. Probeer ook regelmatig langere momenten in te plannen om offline te gaan, zoals een paar uur in het weekend of een scherm-vrije dag per maand.